NPS MAAKT HOORBAAR seizoen 2010/2011 in het Muziekgebouw aan ‘t IJ
De NPS is een omroep die kwalitatief hoogstaande, onafhankelijke en pluriforme programma’s maakt. Vanuit die brede interesse kiest de NPS er voor om onder de paraplu NPS MAAKT HOORBAAR vier programma’s te presenteren met elk een andere insteek, te horen op Radio 4. De NPS vindt voor deze activiteiten een goede partner in de Radio Kamer Filharmonie met wie een lange traditie is opgebouwd als het gaat om zich onderscheidende programmering.
1.Kingdom come
Vrijdag 1 oktober 2010
RADIO KAMER FILHARMONIE
Celso Antunes dirigent
Anthony Marwood viool
Anna Enquist stem
Ingram Marshall (1942)
– Kingdom come (1997) for orchestra & tape
Steven Mackey (1956)
– Beautiful Passing (2008)
(Nederlandse première)
Ton Bruynèl (1934-1998)
– Elegie (1972) voor vrouwenstem en klanksporen
James MacMillan (1959)
– The Exorcism of Rio Sumpúl (1989)
(Nederlandse première)
Oorlog, verlies en dood zijn van alle tijden en plaatsen. Rode draad in het eigenzinnige repertoire van Ingram Marshall is het werken met elektronica en een fascinatie voor etnische muziek. Beide facetten komen terug in zijn Kingdom Come. Aanleiding was een persoonlijke tragedie: in 1995 reed de zwager van Marshall op een landmijn in de omgeving van Mostar. Het recente Vioolconcert van Steve Mackey is in hoge mate beïnvloed door een persoonlijke ervaring: terwijl Mackey aan het concert werkte, was hij getuige van het stervensproces van zijn moeder die er in slaagde haar eigen dood onder ogen te zien en deze met vrede tegemoet te treden: ‘Please tell everyone I had a beautiful passing.’ In Elegie van Ton Bruynèl declameert Anna Enquist tekstfragmenten afkomstig van een Griekse grafsteen te midden van een elektronisch veld van uitgestrekte klanken. James MacMillan schreef The Exorcism of Rio Sumpúl naar aanleiding van een gewapende helikopteraanval in de vallei van Rio Sumpúl in El Salvador. Als door een wonder werd niemand gedood.
2. Zimmermann & Rihm
De Donderdagavondserie
Donderdag 6 januari 2011
RADIO KAMER FILHARMONIE
Alejo Pérez dirigent
Geneviève Strosser altviool
Wolfgang Rihm (1952)
– Drängender Walzer & Sehnsuchtswalzer uit Drei Walzer (1979/1988)
für Orchester
(Nederlandse première)
Wolfgang Rihm
– 2. Bratschenkonzert (“Über die Linie” IV) (2000/2002)
Bernd Alois Zimmermann (1918-1970)
– Un petit rien (1964) musique légère, lunaire et ornithologique d’après “Les oiseaux de lune” de Marcel Aymé
(Nederlandse première)
Bernd Alois Zimmermann
– Sinfonie in einem Satz (versie 1951)
(Nederlandse première)
Het werk van Zimmermann is niet omvangrijk. Desondanks bekleedt hij een vooraanstaande plaats in de naoorlogse muziekgeschiedenis van Duitsland. Zimmermann omarmde zowel de seriële principes, de avant-gardistische striktheid van Darmstadt, als de grote romantische traditie van Mahler. Gevoegd bij zijn voorliefde voor collages, jazz en het theatrale wordt duidelijk dat deze componist veelzijdig was. Gelukkig gaf zijn uitgever geen gehoor aan Zimmermanns oproep om de eerste versie van zijn kernachtige Sinfonie te vernietigen. Ter verpozing, als studiemateriaal en om geld te verdienen vloeide regelmatig lichte muziek uit diens koker zoals Un Petit rien, geschreven voor een Hörspiel. Het dramatische Altvioolconcert van Wolfgang Rihm ontstond na beluisteren van een uitvoering van Zimmermanns Altvioolsonate. En ook Rihm kluste wel eens bij getuige zijn Walzer, een mooie nieuwjaarsopening van dit concert.
3. Oost, West, Duitsland best
De Donderdagavondserie
Donderdag 10 maart 2011
RADIO KAMER FILHARMONIE
Otto Tausk dirigent
Viviane Hagner viool
Györgi Ligeti (1923-2006)
– Concerto românesc (1951)
Unsuk Chin (1961)
– Vioolconcert (2001)
Isang Yun (1917-1995)
– Symfonie no. 2 (1984)
(Nederlandse première)
De muziek van Isang Yun zit vol intrigerende beelden en metaforen die hun oorsprong vinden in de taoïstische filosofie. Hij verbond Europese compositietechnieken met Oost-Aziatische denkbeelden. ‘Mij gaat het om mystiek, verbondenheid, om wereldbeschouwing’ zei de peetvader van de moderne Zuid-Koreaanse muziek, die als voormalige politieke gevangene een roerig leven achter de rug had. Vanuit een heel andere achtergrond koos de jongere landgenote Unsuk Chin, evenals Yun, voor een leven in Berlijn. In 2004 ontving zij voor haar Vioolconcert de Grawemeyer Award for Music Composition. In dit werk vol glinsterende orkestraties en sonoriteiten ontmoeten westerse en oosterse tradities elkaar. Haar leraar Ligeti schreef zijn Concerto românesc nog voordat hij in 1956 Hongarije ontvluchtte. Dit spitsvondige jeugdwerk zit vol bruisende Hongaarse sentimenten en ritmes.
4. Rust z8
Vrijdag 15 april 2011
RADIO KAMER FILHARMONIE & GROOT OMROEPKOOR
Brad Lubman dirigent
James Wood koordirigent
Nikolai Didenko bas
James MacMillan
– Nunc dimittis (2001) voor koor en orkest
tekst 1962 Book of Common Prayer
(Nederlandse première)
Alexander Raskatov
– Alphabet of Death
voor bas en orkest op teksten van Velimir Chlebnikov
(opdracht NPS, wereldpremière)
Avet Terteryan
– Symfonie no. 6 (1981)
voor kamerorkest, kamerkoor en negen fonogrammen
De dood. Onuitputtelijke bron van inspiratie. James MacMillan, belijdend katholiek, gelooft in de religieuze en humane missie van kunst. ‘Nu laat heengaan’ is de lofzang van Simeon die in vrede heengaat nadat hij Jezus in de tempel heeft ontmoet. ‘Als mensen sterven, zingen ze liedjes’, schreef Velimir Khlebnikov. Alexander Raskatov koos teksten van deze oprichter van het Russisch futurisme. Het zijn duistere, mystieke verzen rondom de dood. Tot slot Terteryans grootschalige, mystieke zesde Symfonie, een fascinerend akoestisch wisselspel tussen nabijheid en distantie, voor- en achtergrond, licht en schaduw. De componist streefde in dit ‘Requiem’ naar de uitbeelding van de eeuwige nagedachtenis.
