NPS maakt hoorbaar, Muziekgebouw aan ’t IJ Amsterdam (2009/2010)

Serie NPS MAAKT HOORBAAR seizoen 2009/2010 in het Muziekgebouw aan ‘t IJ
De NPS is een omroep die kwalitatief hoogstaande, onafhankelijke en pluriforme programma’s maakt. Vanuit die brede interesse kiest de NPS er voor om onder de paraplu NPS MAAKT HOORBAAR drie programma’s te presenteren met drie verschillende onderwerpen en met elk een andere insteek. De NPS vindt voor deze activiteiten een goede partner in de Radio Kamer Filharmonie met wie een lange traditie is opgebouwd als het gaat om zich onderscheidende programmering.

1.Dubbelspel

4 december 2009
RADIO KAMER FILHARMONIE
Sir Peter Maxwell Davies dirigent
Dimitri Ashkenazy klarinet
Gunther Haussknecht doedelzak

Sir Peter Maxwell Davies  Jimmack the Postie (1986)
Sir Peter Maxwell Davies Strathclyde Concerto nr. 4 (1990) voor A-klarinet & orkest
(Nederlandse première)
Sir Peter Maxwell Davies Last Door of Light (2008)
(Nederlandse première)
Sir Peter Maxwell Davies An Orkney Wedding, with Sunrise (1985)

In deze nieuwe aflevering van Dubbelspel staat Sir Peter Maxwell Davies (1934) centraal. Het is al weer vele jaren geleden dat dit dubbeltalent in Nederland op de bok stond om eigen werk te dirigeren. Sir Peter Maxwell Davies wordt wereldwijd erkend als een van de meest vooraanstaande componisten van deze tijd. Zijn muzikale betekenis voor het Britse muziekleven heeft hem naast het predikaat ‘Sir’ ook nog eens de benoeming ‘Master of the Queen’s Music’ opgeleverd. Een vermogen om een breed scala aan muziekstijlen te etaleren – van serieuze symfonieën tot lichtvoetig muziektheater en composities voor en door kinderen – heeft zonder twijfel hieraan bijgedragen. De inmiddels 75-jarige Davies laat zich veel inspireren door achtergronden, verhalen en gebeurtenissen uit de Schotse cultuur, in het bijzonder die van de Orkney Islands waar hij teruggetrokken woont. Ook deze eilanden worden door de opwarming van de aarde bedreigd. Sir Peter Maxwell Davies doet er verslag van in zijn meest recente compositie Last Door of Light.

2. De Onthaasting

20 februari 2010
RADIO KAMER FILHARMONIE & CAPPELLA AMSTERDAM
Otto Tausk dirigent
Sonia Wieder-Atherton cello
Ralph van Raat piano

Cornelis de Bondt (1953) Il tempo guisto uit Gran Sinfonia (2010)
(opdracht NPS/Nederlands Fonds voor Podiumkunsten)
Pascal Dusapin (1955) Celo (1996) voor cello & orkest
Gavin Bryars (1943) Piano Concerto (The Solway Canal) voor piano, koor en orkest
(opdracht NPS/Borletti-Buitoni Trust)

E-mailbombardementen, de onophoudelijke stroom sms’jes, zoemende, groetende en bliepende mobieltjes, flitsende televisiebeelden – zappen, multitasken – bumperklevers. Snel, snel, snel! Komen we in dit hectische bestaan met zijn informatieoverlast ooit tot rust?  De Onthaasting is een muzikaal protest tegen de hyperstimulerende omgeving. Het motto is langzaam maar niet saai. De muzikale informatiestroom wordt traag gehouden. Cornelis de Bondt gaat zich in zijn nieuw te schrijven stuk bezighouden met het fenomeen tempo en snelheid. Er zal zeker beweging zijn maar dan wel traag: hard lopen en toch geen meter vooruit komen, alsof je op een fitness apparaat holt. Celo van Pascal Dusapin, de Franse componist wiens muziek een seizoen lang als een rode draad regelmatig door de programma’s van de NPS loopt, is geschreven in één grote, langzame golfbeweging: indrukwekkend en aangrijpend. De Engelsman Gavin Bryars, die ook wel een cultfiguur genoemd wordt, schrijft eigenlijk alleen maar langzame muziek – een ideale componist dus om uit te nodigen een bijdrage aan dit concert te leveren. En wie weet leidt deze avond tot veel tethagolven in de hersenen.

3. La magie du son – Nieuwe klanken uit Frankrijk

14 mei 2010
RADIO KAMER FILHARMONIE
Brad Lubman dirigent
Ian Pace  piano
Miny Dekkers accordeon

Régis Campo (1968) Lumen (2001)
(Nederlandse première)
Pascal Dusapin (1955) À Quia (2002) voor piano en orkest
(Nederlandse première)
Gérard Pesson (1958) Wunderblock (Nebenstück II) (2005) pour accordéon et orchestre
‘Tentative d’effacement du Maestoso de la 6ème Symphonie de Bruckner’ (Nederlandse première)
Éric Tanguy Sinfonietta (2003)

In de Franse moderne orkestmuziek draait het echt niet alleen maar om Olivier Messiaen, Henri Dutilleux en Pierre Boulez. De NPS wil met dit programma de aandacht vestigen op andere componisten die net zo goed medebepalend zijn voor die muziek. Opvallende figuur is Régis Campo die vooral optimistische muziek schrijft en daarmee leunt op het muzikale gedachtegoed van de Groupe des Six. Zijn motorische Lumen zit vol met kleuren en orkestrale vondsten. Pascal Dusapin die zijn ideeën opdeed bij Iannis Xenakis, is een bouwer van lijnen, van grote gebaren en betogen. Dat maakt dat de luisteraar de draad in zijn muziek niet snel kwijtraakt. À quia is een Franse term, afkomstig uit de Middeleeuwse retorica. Indien een spreker even geen woorden kon vinden om verder te gaan, mompelde hij onvrijwillig ‘quia quia quia’. De uitdrukking is in Frankrijk nog steeds actueel. Dusapin gebruikt het gegeven in de relatie tussen piano en orkest. Gérard Pesson struikelt in zijn Wunderblock over resten van de zesde symfonie van Bruckner. Éric Tanguy toont zich in zijn sterk op de traditie leunende Sinfonietta een componist die geen technische concepten en esthetische theorieën nodig heeft om tot een meeslepend muzikaal betoog te komen. Herinneringen aan zijn verblijf in de Villa Medici in Rome hebben geleid tot een compositie met een optimistisch karakter.